แผนที่ - อำเภอเทพา (Amphoe Thepha)

เทพา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสงขลา และเป็นหนึ่งในสี่อำเภอจังหวัดสงขลาที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มพื้นที่ที่ยังมีเหตุการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย

ความเป็นมา ในสมัยโบราณ อำเภอเทพา มีฐานะเป็นเมืองเทพา จัดอยู่ในระดับ “เมืองจัตวา” และมีเมืองจะนะต่างเป็นเมืองจัตวา ขึ้นตรงต่อเมืองพัทลุง ทุกๆ ปี เจ้าเมืองจะต้องนำต้นไม้เงินต้นไม้ทองไปถวายเจ้าเมืองพัทลุงเป็นประจำ

ปี พ.ศ. 2339 ในรัชสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แห่งราชวงศ์จักรี ได้ทรงโปรดให้ยกเมืองเทพาและเมืองจะนะ ขึ้นกับเมืองสงขลา ซึ่งเป็นเมืองตรี

ปี พ.ศ. 2444 สมัยรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ปรับปรุงบ้านเมือง การปกครองหัวเมืองต่าง ๆ และได้ทรงจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาลขึ้น โดยแยกเมืองเทพาและเมืองจะนะออกจากเมืองสงขลา ตั้งขึ้นเป็นอำเภอเรียกว่า “อำเภอเทพา” (ไม่รวมอำเภอจะนะ) ขึ้นกับจังหวัดสงขลา โดยตั้งที่ว่าการอำเภอที่บ้านพระพุทธ ซึ่งเป็นปากแม่น้ำเทพา ไหลออกสู่ทะเลหลวงด้านตะวันออก(อ่าวไทย) เนื่องจากการคมนาคมทางบกยังไม่สะดวก ต้องอาศัยทางเรือเป็นส่วนใหญ่ จึงได้ยึดบ้านพระพุทธ หมู่ที่ 2 บ้านพระพุทธ ตำบลเทพา ปัจจุบันเป็นที่ตั้งอำเภอในสมัยนั้น

ปี พ.ศ. 2475 บ้านเมืองเจริญขึ้น การคมนาคมสะดวก มีรถไฟผ่านท้องที่อำเภอเทพา ทางราชการได้ย้ายที่ว่าการอำเภอเทพาจากบ้านพระพุทธ หมู่ที่ 2 ตำบลเทพา มาตั้งที่บ้านท่าพรุ หมู่ที่ 1 ตำบลเทพา ซึ่งใกล้กับสถานีรถไฟ “ท่าม่วง“ ต่อมาการรถไฟแห่งประเทศไทยได้เปลี่ยนชื่อสถานี ”ท่าม่วง” เป็น ”สถานีรถไฟเทพา” ให้ตรงกับคำว่า “อำเภอเทพา” ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอเทพา ประมาณ 1 กิโลเมตร

ที่ว่าการอำเภอเทพา เดิมตัวอาคารก่อสร้างไม้มาตั้งแต่ พ.ศ. 2475 ต่อมาในปี พ.ศ. 2515 กรมการปกครองได้อนุมัติเงินงบประมาณทำการก่อสร้างเป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้สองชั้น ตามแบบแปลนของกรมโยธาธิการ ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2516 และ ปี พ.ศ. 2548 กรมการปกครองได้อนุมัติเงินงบประมาณ เป็นเงิน 8,029,718.- บาท ทำการก่อสร้าง ตามแบบแปลนมาตรฐานกรมโยธาธิการ เลขที่ ม.18155